TAND TP.HCM vừa phối hợp với Hiệp hội Blockchain Việt Nam và Viện Công nghệ Blockchain và Trí tuệ nhân tạo ABAII tổ chức Hội nghị tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ năm 2025 về ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động xét xử.
Hội nghị có sự tham dự của thẩm phán, thẩm tra viên, thư ký, hòa giải viên và hội thẩm nhân dân của TAND hai cấp TP.HCM, tập trung vào việc tiếp cận, ứng dụng AI trong công tác của Tòa án, từ tra cứu pháp lý đến hỗ trợ xét xử.
Nhiều dự án chuyển đổi số trong ngành Tòa án
Phát biểu khai mạc, Chánh án TAND TP.HCM Lê Thanh Phong cho biết chuyển đổi số là một trong những mục tiêu trọng tâm của ngành tư pháp hiện nay. Trong đó, TAND TP.HCM đã thành lập Ban Chỉ đạo chuyển đổi số, với nhiều dự án ứng dụng công nghệ số, AI vào quản lý và giải quyết án.
Ông Phong nhấn mạnh: “AI mở ra nhiều cơ hội đổi mới nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ nếu không được nhận diện đúng. Chúng ta cần tiếp cận AI một cách đúng đắn, làm chủ công nghệ, không để bị dẫn dắt hay lệ thuộc.”
AI hỗ trợ nghiên cứu hồ sơ, tra cứu pháp luật
Tại hội nghị, ông Đỗ Văn Minh – đại diện Viện ABAII – đã giới thiệu các công cụ AI đang được ứng dụng trong lĩnh vực pháp lý, như:
-
Google AI Studio – Hỗ trợ nghiên cứu tổng quan, đa nhiệm.
-
AI Tra cứu luật – Tự động tra cứu văn bản pháp luật Việt Nam.
-
NotebookLM – Tổng hợp, phân tích nội dung tài liệu có sẵn.
-
GitMind – Hệ thống hóa thông tin, trực quan hóa bằng sơ đồ.
Ngoài việc trình bày chức năng, đại diện ABAII còn nhấn mạnh tính ứng dụng thực tiễn của AI trong việc hỗ trợ thẩm phán nghiên cứu vụ án, phân tích tài liệu, đối chiếu quy định pháp luật nhanh chóng và hiệu quả.
Thẩm phán ảo – công cụ hỗ trợ, không thay thế con người
Ông Nguyễn Đức Phước, Chánh án TAND quận Bình Tân, cho rằng tại một số quốc gia đã phát triển hệ thống “thẩm phán ảo” – mô hình AI có thể dự đoán kết quả vụ việc nếu được cung cấp dữ liệu đầy đủ.
Tuy nhiên, theo ông Phước, bản chất của việc xét xử vẫn cần yếu tố “niềm tin nội tâm” của thẩm phán, điều mà AI không thể thay thế. Vì vậy, AI cần được nhìn nhận là công cụ hỗ trợ, tham khảo, không phải người ra phán quyết.
Ông Phước cũng cảnh báo về các rủi ro pháp lý liên quan đến việc sử dụng AI, như sao chép dữ liệu, xử lý sai dẫn đến hậu quả cá nhân, tổ chức. Ông nhấn mạnh: “Cần chuẩn bị đầy đủ cơ chế pháp lý bảo vệ người áp dụng AI, nhất là thẩm phán, khi ứng dụng AI vào giải quyết vụ án.”
