Trợ giúp pháp lý (TGPL) là việc làm quan trọng nhằm giúp người dân bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, nhất là đối với người nghèo, người dân tộc thiểu số và những người yếu thế…
Với nhiệm vụ là cơ quan thực hiện chức năng TGPL miễn phí cho người nghèo, các đối tượng chính sách và những người yếu thế… dưới các hình thức: Tham gia tố tụng, tư vấn pháp luật, đại diện ngoài tố tụng. Những năm qua, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Sơn La đã tích cực triển khai nhiều hoạt động TGPL miễn phí cho người dân, tham gia giải quyết nhiều vụ việc một cách khách quan, đúng người, đúng tội, đúng quy định của pháp luật. Qua đó, giúp người dân bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình, tránh xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm.
Đối với tỉnh miền núi như Sơn La, là tỉnh có địa bàn rộng, dân cư chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ dân trí không đồng đều, nhận thức về các vấn đề pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế nên hoạt động TGPL đóng vai trò rất quan trọng. Bởi thông qua TGPL mọi công dân đều được bảo vệ quyền bình đẳng trước pháp luật, không những vậy còn giúp họ nâng cao sự hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật.
Ông Tòng Văn Minh, Giám đốc Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Sơn La cho biết: Những năm qua, nhằm giúp người dân tiếp cận pháp lý và bình đẳng trước pháp luật, Trung tâm TGPL tỉnh Sơn La đã đẩy mạnh các hoạt động TGPL cho những đối tượng được trợ giúp, nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số, người nghèo, đối tượng chính sách và các đối tượng yếu thế trong xã hội… Cùng với đó, Trung tâm cũng tham gia tố tụng, bào chữa rất nhiều vụ việc nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho các đối tượng, giúp cho việc giải quyết các vụ án được công khai, minh bạch, khách quan, đúng người, đúng tội, đúng quy định pháp luật.
Để nâng cao hiệu quả công tác TGPL, bên cạnh những biên chế, trợ giúp viên pháp lý, Trung tâm còn thực hiện ký hợp đồng trợ giúp pháp lý với các luật sư, cộng tác viên trợ giúp viên pháp lý để tăng cường người thực hiện TGPL tham gia tố tụng.
Trung bình mỗi năm Trung tâm tiếp nhận và thực hiện hàng trăm vụ việc, số vụ việc tăng dần qua các năm, năm sau tăng hơn năm trước, trong đó đa số là các vụ việc liên quan đến hoạt động tố tụng. Với số lượng công việc lớn, biên chế ít, nên để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, Trung tâm thường xuyên đổi mới công tác chỉ đạo, điều hành, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn cho các trợ giúp viên pháp lý, kết hợp với đẩy mạnh hoạt động tư vấn pháp luật, tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng…
Với phương châm hướng về cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi cho người được TGPL tiếp cận với hoạt động TGPL và giảm thời gian và chi phí đi lại. Thời gian qua, Trung tâm đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị tổ chức nhiều buổi tuyên truyền TGPL lưu động tại các địa phương trên địa bàn tỉnh, nhất là tại các xã, bản vùng sâu, vùng xa, biên giới đặc biệt khó khăn. Nổi bật từ đầu năm đến nay, Trung tâm đã triển khai tổ chức hơn hàng chục buổi tuyên truyền TGPL tại các xã, bản cho hàng nghìn lượt người tham gia. Cùng với đó, cấp phát miễn phí hàng chục nghìn tờ gấp pháp luật để người dân tự nghiên cứu, tìm hiểu.
Từ đầu năm đến nay, Trung tâm đã cử trợ giúp viên pháp lý, luật sư tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng 743 vụ việc, 743 đối tượng; trong đó, 428 vụ việc đã hoàn thành, số vụ việc còn lại đang thực hiện. Người được TGPL trong các vụ án hầu hết đều là người nghèo, người dân tộc thiểu số, gia đình chính sách… cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, trình độ hiểu biết pháp luật rất hạn chế, nhiều trường hợp không biết chữ và không thông thạo tiếng phổ thông.
Chính vì vậy, để người dân được tiếp cận TGPL kịp thời, ngoài việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, Trung tâm còn thực hiện nghiêm quy định tiếp công dân tại trụ sở cơ quan, duy trì đường dây nóng về TGPL, công bố số điện thoại đường dây nóng trên các phương tiện thông tin đại chúng, đảm bảo cho người dân dễ dàng tiếp cận, liên hệ khi có nhu cầu.
Quá trình thực hiện TGPL không chỉ giúp người dân bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, mà còn giúp họ hiểu nhiều hơn các vấn đề liên quan đến pháp luật, cũng như nâng cao ý thức chấp hành pháp luật. Qua đó, người dân có thể tiếp cận và sử dụng dịch vụ pháp lý miễn phí, đây là hoạt động thể hiện giá trị đạo đức và tính nhân văn cao cả trong việc bảo vệ quyền lợi của mỗi công dân, tạo sự bình đẳng, công bằng xã hội.
Ông Tòng Văn Minh thông tin: Để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ được giao, thời gian tới để nâng cao hiệu quả hơn nữa hoạt động TGPL, Trung tâm tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Luật TGPL và đẩy mạnh công tác phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật về TGPL tại cơ sở. Đồng thời, tăng cường bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng tham gia tố tụng cho các trợ giúp viên pháp lý, với mục tiêu bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân là trên hết, trước hết.
Hoạt động TGPL có ý nghĩa rất quan trọng và thiết thực, là điểm tựa vững chắc về pháp luật cho mọi tầng lớp nhân dân mỗi khi gặp vướng mắc về pháp lý. Giúp họ bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.
